Waterschappen zorgen voor veilige dijken en kades om overstromingen te voorkomen. Onderdeel van die taak is het bestrijden van muskusratten die door het graven van gangen en holen schade aan de dijken kunnen veroorzaken. De onderzoeken die hiervoor de afgelopen jaren zijn uitgevoerd worden hieronder kort toegelicht. Van oudere onderzoeken zijn de rapporten beschikbaar op de pagina Documenten.
Veldproef Muskusratten
De Veldproef Muskusratten is een landelijk wetenschappelijk onderzoek naar de noodzaak en de effectiviteit van het muskusrattenbeheer. De veldproef onderzocht of de bestrijding van muskusratten gerichter, goedkoper en met minder dierenleed kan. De veldproef startte in 2013 en duurde 3 jaar. Vervolgens volgde een periode waarin de gegevens werden geanalyseerd.
In de Veldproef Muskusratten zijn 3 vormen van bestrijding uitgetest in verschillende gebieden in Nederland: jaarrondbestrijding, seizoensbestrijding en objectbescherming. Bij objectbescherming wordt uitsluitend bestreden rond objecten als dijken, gemalen en sluizen. Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat jaarrondbestrijding (bestrijding het hele jaar door) het meest effectief is om de populatie klein te houden.
Graafschade door muskusratten in oevers en kades
In Nederland worden muskusratten intensief bestreden. De bestrijding is een middel om de (water)veiligheid te waarborgen, door graverij in dijken, waterkeringen en andere infrastructuur te voorkomen. Tot in het vorige decennium was het echter een onbeantwoorde vraag of de hoeveelheid schade wel gerelateerd is aan de aanwezige aantallen muskusratten.
Tussen 2013 en 2016 zijn daarom de omvang en aantallen van schades die zijn toe te wijzen aan graverij door muskusratten systematisch gekwantificeerd in 117 representatieve 5 km hokken. Geconcludeerd is dat er voor zowel grote als kleine schades een relatie is met de vangsten ter plaatse in de afgelopen 6 jaar. Ook is vastgesteld dat verschillende soorten standaard bankbeschermingsconstructies niet effectief waren tegen graverij door muskusratten.
Lees het artikel dat hierover is verschenen in het (Engelstalige) tijdschrift Lutra.
Langetermijnvisie
In de veldproef is een goed populatiemodel gemaakt waardoor nauwkeurigere voorspellingen gedaan kunnen worden over hoe de muskusratpopulatie zich ontwikkelt. De uitkomsten van de veldproef zijn meegenomen in de langetermijnvisie voor het muskusrattenbeheer in de studie ‘Toekomst van het muskusrattenbeheer in Nederland – de mogelijkheden onderzocht’. Deze studie vormde de basis voor de bestrijdingsstrategie ‘terugdringen tot de landsgrens’ waarmee de waterschappen op 14 juni 2019 unaniem ingestemd hebben.
Begeleiding
Het onderzoek werd begeleid door een consortium onder leiding van ecologisch adviesbureau Altenburg & Wymenga in opdracht van de waterschappen en de Unie van Waterschappen. Overige deelnemers in het consortium waren de Wageningen University & Research, de Universiteit van Amsterdam en de Zoogdiervereniging.
Onderzoeksrapporten
Hieronder zijn de documenten te downloaden over de Veldproef Muskusratten en de Langetermijnvisie.